Eyyub Peygamber ve Şanlıurfa

Eyyub Peygamber, Hz. Yakub’un kardeşi Iys’ın (Esav) oğludur. Dedesi İshak Peygamber’dir. Annesi Hz. İbrahim ailesinden Hz. Lut’un kızıdır. Bir rivayete göre, hanımı Yakub Peygamber’in kızı Rahime, diğer bir rivayete göre ise Hz. Yusuf’un oğlu Menşa’nın kızı Rahime’dir.

Şanlıurfa’da yaşayan Eyyub Peygamber çok zengin olup, çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşıyordu. Yüce Allah kendisini imtihan etmek için önce mallarını, sonra çocuklarını elinden alır ve daha sonra kendisine ağır bir hastalık verir. Günlerce hasta yatağında yatar, vücudunu yaralar ve kurtlar sarar. Tüm bu musibetlere sabır ve şükür gösteren Eyyub Peygamber, Cebrail (a.s.)’in getirdiği vahiy gereği ayağını yere vurur ve yerden su fışkırır. Bu su ile yıkanan Hz. Eyyub vücudunu kaplayan yaralardan hemen kurtulur. Daha sonra içtiği bu şifalı su içindeki bütün dertleri de yok eder. Bunun üzerine Allah kendisine hem çocuklarının, hem de mallarının iki katını verir. Bunun için Eyyub Peygamber “Sabır timsali” olarak tanınır ve musibete uğramış kimselere “Allah Hz. Eyyub sabrı versin” duasında bulunulur.

Eyyub Peygamber’in hastalık çektiği mağara, yıkanarak ve suyundan içerek şifa bulduğu kuyu Şanlıurfa’nın Eyyûbiye mahallesinde bulunmaktadır.

Bizans döneminde M.S. 460 yılında Piskopos Nona bu kuyunun suyunun cüzzam, fil ve gut hastalıklarını iyileştirdiğini keşfedince, buraya bir hastane ve hamam yaptırmıştır. Yine Bizans döneminde buraya inşa edilen şifacı azizler Cosmas ve Damianus manastırlarında kuyunun şifalı sularıyla hastalar tedavi edilmekteydi.

1145 yılında Şanlıurfa’yı Haçlılardan alan İslâm komutanı İmâdeddin Zengi, Eyyup Peygamber kuyusunun şifalı suyu ile yıkanarak romatizma hastalığından kurtulmuştur. İmâdeddin Zengi bu bölgede büyük bir hayır evi yapılması için emir vermiş ve çevredeki tarlaları bu hayır evine vakfetmiştir. Ancak kısa bir süre sonra Zengi’nin ölümü üzerine bu proje gerçekleştirilememiştir.

İmâdeddin Zengi ayrıca sayıları üçyüzün üzerinde Yahudi ailesini eşleri ve çocukları ile birlikte Şanlıurfa’ya getirerek yerleştirmiştir.

İsa Peygamber’in Mendili ve Eyyub Peygamber Kuyusu:

1145 yılında Şanlıurfa Süryâni kilisesinin reisi Basil Bar Şumana, dost olduğu İmâdeddin Zengi’ye şunları anlatmıştır: “Şanlıurfa’yı ziyarete gelenlerden birisi Hz. İsa’nın mûcizevi portresinin bulunduğu mendili, saklı olduğu Kosmas Manastırı’ndan çalar ve cebine koyar. Manastırda geceleyen ziyaretçinin cebindeki mendil karanlıkta ışık ve nur saçmaya başlar. Yanmaktan korkan hırsız, mendili yakındaki Eyyub Peygamber kuyusuna atar. Kuyudan güneş misali bir ışık çıkar. Böylece mendil kuyudan çıkartılarak manastırdaki yerine konur.”

Eyyub Peygamber’in hanımı Rahime Hatun’un mezarları (türbe) Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesine bağlı Eyyub Nebi Köyü’ndedir. Bu köyde ayrıca Elyesa’ Peygamber’in mezarı da bulunmaktadır. Bağdat Seferi sırasında bu köye uğrayarak mezarları ziyaret eden Osmanlı Padişahı IV. Murad Han, çevredeki 17 köyün gelirini bu türbelerin bakımı için vakfetmiştir. Yüzlerce yıldır bilhassa dini bayramlarda ve arife günlerinde bu mezarlar binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir.

Eyyub Nebi Köyü’nün 5 km. güneyindeki Tılgoran (Mezarlar Tepesi) Köyü’nde bulunan bir mezarın Hz. Eyyub’un oğlu Sivan’a ait olduğu kuzeyindeki Gırlavık Köyü’ndeki bir mezarın ise Hz. Eyyub’un diğer bir oğluna ait olduğu söylenmektedir.